گجت دیجیتال و لوازم جانبی بازی

اما مثل اینکه این موضوع برای سران سونی و مایکروسافت کافی نبود. آن‌ها قدرت پردازنده‌ها و نرم‌افزاری‌شان را رها کردند و چشمشان به سفره نینتندو افتاد. جایی که این کمپانی با کنسول Wii یک حیاط خلوت داشت و مشغول حکمرانی به این حیاط بزرگ بود! همینجا بود که کنترلرهای حرکتی مانند پلی‌استیشن Move و کینکت متولد شدند. 

در همین سا‌ل‌ها هم بود که تکنولوژی سه‌بعدی با آن عینک‌های مخصوصش قرار بود سرگرمی را به شکلی جدید به کاربرانش ارائه دهد. این مقدمه نشان می‌دهد که چطور تحلیل‌گران و مدیران سرگرمی سعی می‌کنند تا این صنعت را با شیوه‌های جدید گسترش دهند. پس از همه این موارد نوبت به واقعیت مجازی می‌رسد. اگرچه تکنولوژی واقعیت مجازی به چند سال اخیر محدود نمی‌شود اما نقطه عطف آن زمانی بود که پالمر لاکی توانست کمپانی اکیولس را به یک کمپانی بزرگ مانند فیسبوک بفروشد. اچ‌تی‌سی هم با نام بزرگی مانند وَلو وارد کارزار شد و سونی هم تصمیم به ساخت و عرضه پلی‌استیشن VR گرفت. 

اگرچه گوگل، سامسونگ و شرکت‌های دیگری هم سعی کردند هرکدام به نحوی وارد صنعت تازه متولد شده واقعیت مجازی شوند اما باور کنید یا نه در حال حاضر رقابت بین اچ‌تی‌سی وایو، اکیولس ریفت و پلی‌استیشن VR خواهد بود - حساب هولولنز با توجه به واقعیت افروده بودنش از این محصولات جدا است.

پس از مدت‌های طولانی و حواشی بسیار زیادی که پیرامون پروژه مورفیس وجود داشت، چند روز پیش این هدست با نام رسمی پلی‌استیشن VR وارد بازار شد. پلی‌استیشن VR در دو مدل وارد بازار شده است. مدل اول که 400 دلار قیمت دارد، فقط شامل هدست، دیسک دمو از چندین بازی واقعیت مجازی، یک هدفون، واحد پردازشی و سیم‌های اتصال این گجت می‌شود. اما مدل دوم که با قیمت 500 دلاری وارد بازار شده، علاوه بر مواردی که به آن‌ها اشاره شد، شامل دو کنترلر Move، دوربین پلی‌استیشن و دیسک بازی Playstation VR Worlds می‌شود. 

اگرچه وجود کنترلرهای Move برای تجربه واقعیت مجازی اجبار نیست اما در برخی بازی‌ها به لذت‌بخش‌تر شدن آن کمک می‌کند اما اگر قصد خرید مدل 400 دلاری را داشته باشید و از قبل هم یک دوربین پلی‌استیشن نخریده‌اید، باید نسبت به خرید آن اقدام کنید. 

واقعیت مجازی هم مانند کنترلرهای حرکتی و عینک‌های سه‌بعدی، تلاشی برای گسترش سرگرمی و بازی‌های ویدیویی است.

 پلی‌استیشن VR از طریق یک هاب یا واحد پردازشی به پلی‌استیشن 4 متصل می‌شود. اگر تجربه واقعیت مجازی با هدستی مانند وایو را داشته باشید حتما متوجه حجم بالای سیم‌ها و کابل‌هایی شده‌اید که مجبورید آن‌ها را تحمل کنید. اما پلی‌استیشن VR کمی کار را راحت‌تر کرده است به این ترتیب که یک کابل دو رشته‌ای از هدست به هاب متصل شده و بقیه سیم‌ها از این چندشاخه به تلویزیون و پلی‌استیشن 4 شما متصل می‌شود. نکته‌ کوچک اما مهمی که به شدت باعث ایجاد تفاوت در تجربه‌ای راحت‌ترتان از واقعیت مجازی می‌شود. هدفونی هم که درون جعبه دستگاه وجود دارد با اتصال به هدست، صدای فراگیر سه‌بعدی را برای‌تان پخش می‌کند؛ چیزی که به هیچ‌وجه راضی کننده نیست. 

اما اولین نکته‌ای که پس از باز کردن جعبه پلی‌استیشن VR و در دست گرفت آن توجه شما را به خود جلب می‌کند، سبکی و جمع‌و‌جور بودن آن است. اگرچه مسائل تکنیکی - که در ادامه بررسی به آن‌ خواهیم پرداخت -  تاثیر زیادی در میزان رضایت‌تان از واقعیت مجازی خواهد داشت اما بدون شک اگر قرار باشد یک وسیله به این بزرگی برای چند ساعت روی سرتان باشد، باید نسبت به آن احساس راحتی داشته باشید. 

ممکن هم هست دلیل انتخاب‌ شما از یک هدست واقعیت مجازی به ظاهر آن برگردد تا جایی که حتی دوست داشته باشید وقتی روی سرتان هست دیگران را به خود جذب کند یا بخواهید بدون کمک چشمان‌تان عکس سلفی بگیرید. به هر حال و به هر دلیلی، پلی‌استیشن VR ظاهر جذابی دارد. اگرچه کیفیت ساخت این هدست چندان بالا نیست اما با توجه به نحوه قرار گیری آن روی سر و استفاده از رنگ‌های سیاه و سفید، جلوه و ظاهر خوبی دارد. البته در این میان نباید نقش چراغ‌های آبی رنگ تعبیه شده در گوشه و کنار پلی‌استیشن VR را در جهت افزایش گیرایی آن از نقطه نظر ظاهری فراموش کنیم. با اینکه مسائل مهم‌تری از ظاهر برای سنجیدن ارزش یک هدست واقعیت مجازی وجود دارد که در ادامه بررسی به آن‌ها خواهیم پرداخت اما به هر حال سونی سعی کرده محصول خود را طوری طراحی کند تا چه برای کسی که آن روی سر می‌گذارد و چه برای کسی که آن را تماشا می‌کند، زیبا باشد. 

مهم‌ترین مشخصه پلی‌استیشن VR راحتی در استفاده و نصب آسان است.

پلی‌استیشن VR پر از نکات مثبت و منفی ریز و درشت است. شاید یکی از بارز‌ترین نکات مثبت این هدست، سبکی و راحتی استفاده از آن باشد. این راحتی هم به راه‌اندازی سریع و سیم‌های دست‌و‌پا گیر کم آن و هم به وزن پایین‌اش برمی‌گردد. این هدست با کمک وزن سبک‌اش و نحوه قرارگرفتنش روی سر از راحتی بالایی برخوردار است. همانطور که پیش از این جعبه‌گشایی این هدست گفتیم، کش‌های تعبیه‌ شده در کناره‌های هدست باعث می‌شوند تا بتوانید آن را به هر شکل و اندازه‌ای که خواستید روی سرتان قرار دهید. از طرفی می‌توانید با فشردن دکمه پشت هدست و تنظیم این کش،‌ آن را روی سرتان سفت کنید تا در حین انجام بازی تکان نخورد و تجربه‌تان از واقعیت مجازی را خراب نکند. 

جدا از بحث تنظیمات، یک کنترلر کوچک روی سیم هدست وجود دارد که کلید‌های روشن و خاموش کردن دستگاه، کم و زیاد کردن صدا و خروجی برای وصل کردن هدفون وجود دارد. پلی‌استیشن VR هدفون داخلی ندارد بنابراین صدای بازی را هم می‌توانید از طریق تلویزیون یا از طریق وصل کردن هدفونی که درون جعبه یا هدفون شخصی‌تان را متصل کنید. البته طبق دفترچه راهنمای محصول، سونی به شما توصیه می‌کند که صدای فراگیر سه‌بعدی را فقط می‌توانید از طریق وصل کردن هدفون به درگاه تعبیه شده روی سیم بشنوید. اگرچه قرار گرفتن چنین کنترلری روی سیم طبیعی است اما به دلیل ماهیت واقعیت مجازی ممکن است در طول تجربه بازی کردن‌تان، با توجه به قرار گیری آن، چندین و چند بار شاهد قطع شدن اتصال هدفون به جک 3.5 میلیمتری صدا باشید.

حالا نوبت این است که دکمه را فشار داده و وارد یک دنیای دیگر شوید. حرکات شما در دنیایی که به تازگی وارد آن شدید را دوربین پلی‌استیشن به کمک دو سنسوری که روی آن تعبیه شده ردیابی می‌کند. این دوربین با بهره‌گیری از این سنسورها و دو عدسی و صفحه نمایشی که درون هدست قرار گرفته، دنیایی را خلق می‌کنند که می‌توانید در آن گردش کنید و به بازی کردن بپردازید. 

پلی‌استیشن VR از یک صفحه نمایش 5.7 اینچی OLED با وضوح تصویر 1920 در 1080 پیکسل برای نمایش تصاویر استفاده می‌کند. البته این رزولوشن برای هر دو چشم است به نحوی که برای پردازش و ایجاد واقعیت مجازی، هر کدام از چشم‌ها تصویری با رزولوشن 960 در 1080 را می‌بینند. همچنین از نقطه نظر فنی، میزان تازه‌سازی تصویر در این هدست می‌تواند 90 یا 120 هرتز بسته به بازی که آن را انجام می‌دهید باشد. این عدد یعنی تصویری که آن را مشاهده می‌کنید،‌ 90 یا 120 بار در ثانیه به‌روز می‌شود. اگر بخوایم این آمار و ارقام را با وایو و ریفت مقایسه کنیم، پلی‌استیشن VR بیشتر موارد را به رقیبان قدرتمند خود می‌بازد.

مهم‌ترین مشکل پلی‌استیشن VR برای داشتن یک تجربه بی‌نقص، ضعف سخت‌افزاری و قدرت پایین پلی‌استیشن 4 در برابر پی‌سی‌های قوی است.

به عنوان مثال، اکیولس ریفت و اچ‌تی‌سی برای پردازش تصاویر از صفحه نمایشی با وضوح تصویر 2160 در 1200 پیکسل استفاده می‌کند، این یعنی 1080 در 1200 پیکسل برای هر چشم. علاوه بر این، زاویه دید هم می‌تواند تاثیر زیادی روی تجربه واقعیت مجازی داشته باشد. میزان این المان برای پلی‌استیشن VR صد درجه است در حالی که رقیبان آن یعنی وایو و ریفت زاویه دید 110 درجه‌ای دارند. البته در زمینه میزان تازه‌سازی تصویر این پلی‌استیشن VR است که به دو هدست واقعیت مجازی دیگر برتری دارد. همانطور که اشاره کردیم، پلی‌استیش VR می‌تواند تصاویر را تا 120 بار در ثانیه به‌روز کند، در حالی که بیشترین میزان تازه‌سازی تصویر در دو هدست دیگر 90 هرتز است. 

در ادامه می‌توانید با استفاده از جدول زیر، 3 هدست وایو، ریفت و پلی‌استیشن VR را با هم مقایسه کنید:

اما وقتی صحبت از یک کنسول یا پلتفرم برای بازی کردن می‌شود، شاید مهم‌ترین موضوع نرم‌افزار و بازی‌هایی باشد که برای این پلتفرم عرضه شده یا خواهند شد. چند روز گذشته من صرف انجام بازی‌هایی مانند Driveclub VR، Rush of Blood، Playstation VR Worlds و البته دیسک دمو چند بازی مختلف بود که درون همه باندل‌های پلی‌استیشن VR وجود دارد. بعضی از این بازی‌ها را به صورت نشسته و برخی دیگر را هم می‌توانید به صورت ایستاده بازی کنید. برخی از این بازی‌ها به شدت می‌توانند باعث سرگیجه، سردرد یا حالت تهوع شوند و برخی دیگر هم ممکن است این عوارض را به دنبال نداشته و البته حامل هیچ هیجان یا پیامی نباشند!

واقعیت این است که روی همه این بازی‌هایی که در این چند روز انجام دادم نمی‌توان اسم بازی گذاشت. برخی از بیشتر از این که بازی باشند، یک تجربه در دنیای مجازی هستند. برای مثال اگرچه در Rush of Blood موجوداتی هستند - که هیچ هنر و خلاقیتی هم در طراحی آن‌ها صورت نگرفته! - که می‌توانید با کمک دو اسلحه‌تان آن‌ها را نابود کنید اما بیشتر مسیر بازی که در کل یک‌ ساعت و نیم طول می‌کشد، به مسیری مستقیم روی یک ریل ختم می‌شود. اگر از من بپرسید، اسم این محصول یک بازی نیست بلکه تجربه‌ای از واقعیت مجازی است.  Driveclub VR هم با اینکه اسم بزرگی را یدک می‌کشد اما آن‌طور که باید نمی‌تواند تجربه رانندگی در دنیای مجازی و غوطه‌ور شدن در آن را القا کند. 

در واقع بیشتر بازی‌هایی که هم اکنون برای تجربه روی پلی‌استیشن VR وجود دارند، تجربه‌ای کوتاه، ناقص یا بی‌کیفیت را ارائه می‌دهند. البته طبق اعلام سونی قرار است بیش از 50 بازی واقعیت مجازی برای این هدست تا پایان سال 2016 میلادی وارد بازار شود و 230 استودیو بازی‌سازی در حال توسعه محصولات خود برای عرضه روی پلی‌استیشن VR هستند. 

با وجود اینکه پلی‌استیشن VR می‌تواند یک سرگرمی جدید و متفاوت باشد اما از نظر من تفریحی زودگذر هم محسوب می‌شود. اگر از من بپرسید هنوز هم تجربه یک بازی مولتی‌پلیر مانند Battlefield 1 یا کل‌کل با دوستان‌تان در FIFA 17 و PES 17 لذت‌بخش‌تر از پلی‌استیشن VR است. 

در ضمن، پلی‌استیشن VR به نسبت رقبایش محصول ضعیف‌تری است. بازی‌هایی که برای این هدست عرضه می‌شوند زیر دست‌و‌پای رزولوشن پایین صفحه نمایش این هدست له می‌شوند! شاید با عرضه پلی‌استیشن 4 پرو در آینده‌ نزدیک، بتوانیم شاهد افزایش گرافیک بازی‌های واقعیت مجازی باشیم اما این موضوع و قدرت تقریبا 2 برابری واحد گرافیکی پلی‌استیشن 4 پرو نسبت به کنسول‌های معمولی نمی‌تواند دردی از پایین بودن رزولوشن صفحه نمایش پلی‌استیشن VR دوا کند. 

هنوز هم نشستن روی مبل و بازی روی صفحه نمایش بزرگ، لذت‌بخش‌تر از پلی‌استیشن VR است.

این ضعف سخت‌افزاری باعث می‌شود تا کیفیت حضورتان در دنیای مجازی کم شود. در ضمن اگرچه این هدست می‌تواند بسته به نوع بازی آن را با نرخ 90 یا 120 هرتز تازه‌سازی کند اما با این حال هنوز هم پلی‌استیشن VR محصولی است که نمی‌توانید در مدت طولانی از آن استفاده کنید. نوع بازی اگرچه مهم است اما این تجربه در بسیاری افراد می‌تواند حالت بیماری را به همراه داشته باشد.

قابلیت دیگری که پلی‌استیشن VR به آن مجهز شده، قابلیت حالت سینمایی است. به این ترتیب که می‌توانید از طریق صفحه نمایشی که در آن وجود دارد بازی‌های معمولی انجام داده یا حتی به تماشای فیلم مشغول شوید. این قابلیت اگرچه در نگاه اول می‌تواند جذاب باشد اما همانطور که در نکوهش رزولوشن پایین صفحه نمایش این محصول گفتیم، تصویر پخش شده روبه‌روی شما رزولوشن پایینی خواهید داشت به نحوی که من ترجیح دادم فیلم‌های سینمایی خود را به جای زدن یک هدست و دیدن با این کیفیت، روی تلویزیون تماشا کنم.

شاید فکر کنید پلی‌استیشن VR یک محصول هیجان‌انگیز است اما اگر با این فکر به ملاقات آن بروید، ناامید خواهد شد. پلی‌استیشن VR محصول بدی نیست. نسبت به هدست‌های دیگر ارزان‌تر است، با توجه به 44 میلیون پلی‌استیشن 4 فروخته شده حامی خوبی دارد و سونی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ناشرین بازی‌های ویدیویی در دنیا قصد دارد آن را به یک محصول همه‌پسند تبدیل کند و البته استفاده از آن بسیار راحت و بدون دردسر است اما هیچ‌کدام از این‌ها نمی‌توانند مشکلات ضعف سخت‌افزاری این گجت را برطرف کنند. 

به علاوه، کنترلرهای Move آن‌طور که باید دقیق و راحت نیستند و در مقایسه با کنترلرهایی که درون جعبه هدست وایو قرار دارند، حرفی برای گفتن ندارد. همچنین اگرچه راه‌اندازی پلی‌استیشن VR با دوربین پلی‌استیشن راحت و بدون دردسر است اما اشکالاتی در برقراری ارتباط بین دوربین و هدست و ایرادهایی که در این بین به وجود می‌آیند قربانی این راحتی در نصب و استفاده شده است. 

مشکل ردیابی دوربین پلی‌استیشن و عملکرد ضعیف Move قابل چشم‌پوشی نیست.

حرف آخر، شما به یک پلی‌استیشن VR نیاز ندارید، حداقل تا امروز و آینده‌ای نزدیک! پلی‌استیشن VR در حال حاضر نمی‌تواند یک تجربه واقعیت مجازی خوب و بسیار لذت‌بخش را ارائه دهد. تازه این در صورتی است که حوزه واقعیت مجازی را سرگرم‌کننده بدانید. از دید ما گیمرهایی که به تلویزیون‌ها و ماوس و کیبوردها عادت کردیم، هیچ لذتی را بالاتر از آن نمی‌بینیم! 

در عین حال، اگر شما هم یکی از 44 میلیون دارنده کنسول پلی‌استیشن 4 هستید و دوست دارید با هزینه‌ای بسیار کمتر نسبت به سایر هدست‌های واقعیت مجازی، این سرگرمی را تجربه کنید، بدون شک بهترین انتخاب پلی‌استیشن VR خواهد بود. حتی اگر پلی‌استیشن 4 هم ندارید، باز خرید یک پلی‌استیشن 4 پرو به عنوان یک کنسول بازی به همراه پلی‌استیشن VR انتخابی معقول به نظر می‌رسد.